Slakken bestrijden

Slakken bestrijden. Ja, dat is nogal een kop 🙂 . Misschien niet vredelievend, maar niets zo frustrerend als weken of maanden met pijn en moeite een plantje opkweken vanaf een zaadje, die in de grond zetten om – soms maar een dag later – te constateren dat het plantje spoorloos verdwenen is. Opgevreten door slakken. Professor Moriarty, Lex Luthor, Voldemort, Blofeld, The Joker, noem het beest zoals je wilt maar in de loop der jaren is het toch wel onze aartsvijand in de moestuin geworden. Ondanks dat het bewonderenswaardig is dat het de enige weekdieren zijn die op het land leven en ze ongetwijfeld zeer nuttig zijn, zijn wij er niet zo gecharmeerd van. Want dat ze “dode plantenresten eten” zal best zo zijn, onze ervaring is dat ze toch liever onze jonge zaailingen hebben…

We hebben niets tegen dieren in de tuin. Welnee, graag zelfs! Het stikt ook van dieren in onze tuin. En we vinden het ook helemaal niet erg als dieren wat aan onze plantjes eten. We hebben meestal genoeg. Maar zoals altijd: alles met mate. En daar zit hem de crux: slakken kunnen geen maat houden. Ze komen natuurlijk ook in groten getale. Een slak kan tot 500 eitjes leggen en binnen de twee maanden zijn de slakken volwassen. Daar lijkt geen kruid tegen gewassen. En ze eten nooit 1 plantje op. Nee, vaak moet je hele oogst eraan geloven. Aten ze minder, dan zouden wij geen slakken bestrijden.

In dit artikel gaan we in op slakken bestrijden met de verschillende bestrijdingsmiddelen die er zijn en onze ervaringen met deze middelen delen. In de kop kun je al zien welke ervaring we ermee hebben: (- -) = superslecht, (-) = slecht, (+/-) = matig, (+) = goed en (++) = supergoed . En als we updates hebben over middelen, dan zullen we die later toevoegen. Maar we beginnen met een tip van Henk, een bezoeker van deze site.

Tips van bezoekers (nog niet zelf getest)

Van Henk kregen we nog de tip dat slakken gek zijn op paneermeel en dat je ze lokt door een laag paneermeel te strooien. Na enige uren, bij voorkeur ’s avonds kun je ze dan oppakken en verwijderen. 

En we lazen ook nog op internet dat legmeel – of kippenmeel – een nog grotere aantrekkingskracht op slakken heeft. Dat wordt veel in grotere hoeveelheden zoals zakken van 20 kilo verkocht, maar we zagen dat onder andere Welkoop ook zakjes van 5 kilo heeft.

We hebben dit nog niet getest, maar gaan het zeker eens proberen!

Fruitzakjes (++)

Jazeker, fruitzakjes. Dat helpt natuurlijk niet tegen alles. Zie maar eens een rode kool in een fruitzakje te krijgen. Maar het helpt bijvoorbeeld wel om slakkenvraat aan pepers, paprika’s en tomaten te voorkomen. Het zijn zakjes die je in verschillende maten kunt kopen en die doe je dan om het steeltje van de vrucht. De koordjes aantrekken en het zakje zit ondoordringbaar vast. Het gaas laat lucht en licht door maar is fijnmazig genoeg om ongedierte tegen te houden (ook bladluis, rupsen etc.). Wij gebruiken zelf ook nog koordstoppers zodat je niet hoeft te knopen. Het is ook een aanrader bij fruitbomen zoals peren, appels, etc. Wij zijn enthousiast over deze eenvoudige manier van slakken bestrijden.

Slakkenkorrels (++)

Tja, misschien staat die (++) er wat raar, maar onze ervaring is dat slakkenkorrels wel werken. En dan hebben we het met onze ervaring over de slakkenkorrels met ijzerfosfaat die niet gevaarlijk voor mensen en dieren zijn. Korrels met metaldehyde komen er bij ons niet in. Maar het is natuurlijk niet zo’n slakvriendelijke oplossing. En afhankelijk van welke korrels ook niet zo vriendelijk voor andere dieren. De korrels hebben als doel te zorgen dat de slak na het eten van de korrels stopt met eten waarna hij sterft. Eigenlijk een soort van hongerdood dus. Als je slakkenkorrels gebruikt, dan is het verstandig om die korrels te nemen waarvan het bestandsdeel ijzerfosfaat is en niet metaldehyde. Dat laatste is namelijk gewoon gif en als dan een egel of vogel die dode slak eet, krijgt die het gif ook binnen en kan daardoor sterven.

Knoflook (+)

Dit werkt goed afhankelijk van de plaats. Buiten lijkt het heel goed te werken, maar in de kas werden de paprika’s en pepers nog steeds aangevreten door kleine naaktslakjes. Maar zoals gezegd, buiten lijkt het dan wel weer goed te werken. Daarnaast is knoflook in de kas niet aan te raden. Dan gaat de gespoten knoflook schimmelen en dan heb je dus alle dingen (rekken, krukjes, etc.) onder de schimmel zitten omdat het er niet afregent. Het wordt veel gebruikt door hosta kwekers. Buiten positief dus, binnen minder positief.

Voor wie slakken bestrijden met knoflook wil proberen, hierbij de beschrijving. Neem een aantal teentjes knoflook. Snij deze in stukjes of plet ze. Doe ze dan in bijvoorbeeld een leeg theezakje (kun je ook kopen in de winkel). Kook water en giet dat in een kan o.i.d. Doe daar (het zakje met) de knoflookteentjes in en laat dit een tijdje (bijvoorbeeld 2 dagen) trekken. Daarna kun je het zakje in de biobak weggooien en het knoflookaftreksel in een plantenspuit doen om de planten te bespuiten. We hebben het buiten uitgeprobeerd en de slak maakte letterlijk rechtsomkeert.

Slakkenkraag (+)

De slakkenkraag is zo ontworpen dat een slak niet over de rand kan komen. Iets anatomisch met hun rug ofzo. In ieder geval, van de buitenkant zouden ze er niet bij moeten kunnen. Maar als je aan de binnenkant van de kraag geen maatregelen neemt, dan kunnen ze natuurlijk wel van onderaf bij de plant komen. Naaktslakken leven vooral in de grond. Een combinatie van slakkenkraag met iets afdichtends zoals de schapenwolpellets zal succesvoller zijn. Wij gebruiken wel slakkenkragen maar dan in combinatie met bijvoorbeeld koolkragen, schapenwolpellets en/of slakkenkorrels. Maar ook stolpen over je nieuwe plantjes werken goed.

Dieren (+/-)

Dieren in de tuin kunnen ook helpen bij de bestrijding van slakken. Zo eten egels, padden, vogels en kikkers slakken. Maar dan is het natuurlijk wel belangrijk dat je die dieren naar je tuin lokt. Dat kun je het beste doen door een zo natuurlijk mogelijke tuin te creëren. Met rommelige hoekjes, beschutte plekjes en niet alles te opgeruimd. Maar ook door een grote diversiteit aan bloemen in de tuin te hebben zodat dit insecten aantrekt die vervolgens weer vogels aantrekken. Wij hebben zelf verschillende vogels (van merels, tot meesjes en eksters) in de tuin, maar ook padden, kikkers en tot een tijdje terug een logerende egel. Maar helaas blijven de dieren niet tot jouw tuin beperkt maar trekken ze er ook op uit. Daarnaast gaan slakken ook onder bakken en potten zitten, waar de dieren niet bij kunnen. Dit is daarmee deels een oplossing. Maar alleen al voor het natuurbehoud en de diversiteit is het heel belangrijk om een diervriendelijke tuin te hebben (met uitzondering van teveel slakken dan 😉 ).

Slakkenpreventiekorrels (+/-)

Een relatief nieuw middel is korrels op basis van kruiden. Je voegt de korrels toe aan potgrond of strooit deze om de voet van de plant. De korrels zullen door bewatering opgenomen worden door de wortels van de plant. Daardoor gaan de blaadjes en/of vruchten aan de plant ook naar dit kruidenmengsel ruiken waarna de slak de blaadjes en/of vruchten niet meer lekker vindt. Tenminste, dat is de gedachte. De plant heeft er geen last van en het schijnt dat wij mensen het ook niet ruiken en proeven. Het is niet schadelijk voor mens en dier en kan toegepast worden in de biologische moestuin. Ook zouden de korrels een soort barrière zijn waarover de slak moeilijker bij de plant kan komen.

We hebben er nu enigszins ervaring mee. We hebben het in 2020 “ontdekt” en hebben het toen een tijdje gebruikt. Maar dat was niet preventief maar achteraf. Toen hadden we al last van slakken. In 2021 gebruiken we het ook preventief, dus direct bij het uitplanten. We zijn niet super enthousiast over de korrels. We zeggen niet dat het niet werkt, maar kunnen het eigenlijk niet goed bepalen. Wij zijn wel overgegaan om het in combinatie met andere middelen te gebruiken. Zo gebruiken we in de kas ook de capsules van Pireco tegen bladinsecten. Die stinken – zeker in het begin – enorm naar knoflook en we sluiten niet uit dat die ook tegen slakken helpen. Die vinden de geur niet lekker. Er zit in de korrels ieder geval aardig wat knoflook in. Het is daarmee qua geur wel een goed alternatief voor het spuiten van knoflook. Er zijn producten verkrijgbaar van BSI en Pireco.

Schapenwolpellets (+/-)

De schapenwolpellets zijn een 100% natuurproduct. De pellets zijn gemaakt van krullende schapenharen. Als de pellets nat worden, dan gaan ze aan elkaar klitten waardoor er een soort dicht mat ontstaat waardoor de slakken niet heen kunnen. Tegelijkertijd kunnen het regenwater en lucht er wel doorheen. Bij de leverancier staat ook nog “door de combinatie van vocht, wolvezels, kaliumzout uit de zweetklieren van het schaap en de aanwezigheid van grond, wordt een deel van het slijm uit de zool van de slak geabsorbeerd en dat veroorzaakt irritatie, waardoor de slak rechtsomkeert maakt”. Of dat zo is, weten we niet, maar het is wel een feit dat de slak niet door de pelletlaag heen gaat. Dus mocht je de korrels in bijvoorbeeld een slakkenkraag doen, dan kunnen ze in ieder geval niet van onderaf komen.

Slakkenval (+/-)

Niet de meest diervriendelijke oplossing van slakken bestrijden. De bedoeling is dat je een slakkenval vult met (bruin) bier. De slak wordt aangetrokken door de geur van bier (tot wel 150 meter!) en kruipt in de slakkenval. Door het bier raakt hij een soort van “dronken” waardoor hij verdrinkt. De ene zal zeggen dat het een prachtige dood is, de ander niet 🙂 . Wij zijn er zelf niet zo enthousiast over. Maar dat heeft ook te maken met het feit dat je dat ding weer moet schoonmaken. Maar ontegenzeggelijk: het werkt wel. We vragen ons wel af dat als een slak het bier van 150 meter ruikt, komen dan ook de slakken uit de rest van de buurt zich bij ons bezatten? 😉

Nematoden (-)

Dit is de minst zichtbare manier van (naakt)slakken bestrijden. Je koopt de nematoden in een zakje. Dit zakje los je volgens de gebruiksaanwijzing op in – in het geval van Biocontrole 2 liter – water. Dat verdun je vervolgens weer: 1 liter nematodenoplossing met 9 liter schoon water. Daarmee begiet je de grond. Dat doe je het beste als de zon niet schijnt want de nematoden sterven bij UV licht. Als na een paar uur nadat je de nematoden hebt toegepast de zon gaat schijnen, is dat niet erg. De nematoden zijn dan al de grond in gegaan. Dan houd je de grond 2 weken vochtig. Handig is het dus om dit te doen bij bewolkt weer als er een periode regen wordt voorspeld. Als je nog steeds last hebt van naaktslakken, dan wordt aangeraden om het na 6 weken nog een keer toe te passen.

Hoe werkt het precies? Nou, de nematode zijn microscopische kleine wormpjes die in de grond gaan. Zij gaan in de grond op zoek naar de naaktslakken, dringen deze binnen en scheiden dan bacteriën uit. De slak stopt met eten en sterft. Niet echt te controleren omdat alles zich in de grond afspeelt. Je merkt het als het goed is alleen doordat je minder naaktslakken ziet en minder of geen slakkenvraat constateert. Wij hadden wel het idee dat we minder last van naaktslakken hadden. Nematoden kosten ongeveer 20 euro voor zo’n 20 m2. Nadeel is dat het alleen werkt bij naaktslakken en niet bij huisjesslakken. Als je daar veel last van hebt, kun je beter bijvoorbeeld biervallen gebruiken. Huisjesslakken zitten boven de grond, naaktslakken juist in de grond.

Lavakorrels (-)

Hier kunnen we kort over zijn. Volgens producent DCM vormen de “fijne, scherpe lavasteentjes dan ook een onoverbrugbare barrière voor slakken”. Als bodemverbeteraar is het prima. Als slakkenmiddel werkte het bij ons niet. We hadden het in een pot op de root veg quad grow gedaan met boontjes en daar volgens instructie een flinke laag omheen gestrooid. De korrels lossen inderdaad niet op in de regen maar de planten losten wel op. Die waren helemaal opgevreten door de slakken. Een pak slakkenwal van zo’n 2,5 kilo kost 7 euro.

Kopertape (-)

Dit is, zoals de naam al zegt, plakband van koper. Deze kun je op potten, bloembakken, moestuinbakken plakken. De gedachte erachter is dat de slak die eroverheen kruipt een schokje krijgt en weer weg gaat.

Dat is een mooie gedachte. Alleen… het werkt bij ons vaker niet dan wel. De meeste slakken glibberen er gewoon overheen en denken hooguit “hihi, dat kietelt”. Daarnaast gaat de tape op een gegeven moment kapot doordat ze in weer en wind buiten is. De rollen tape zijn in Nederland ook nog redelijk prijzig (afhankelijk van de lengte zo’n 5 euro of hoger). Wij gebruiken het eigenlijk niet meer.

Vaseline met petroleum (-)

De bedoeling van vaseline met petroleum is a) zorgen dat er een soort barrière komt waar de slak niet overheen wil en b) de geur van petroleum zou afschrikkend werken.

Wij hebben het uitgeprobeerd door de rand van een paar potten in te smeren. Dat was geen succes. De slak hield het niet tegen en je vergeet zelf dat de rand is ingesmeerd dus bij iedere aanraking zitten je handen onder de vaseline of nog erger, glibbert de pot uit je handen. Voordeel is dat het er nauwelijks afregent. Nadeel is dat het wel gevoelig is voor vastkleven van bijvoorbeeld zand, blaadjes, etc. waardoor de vaseline niet meer vettig is. Een potje vaseline van 100 ml kost ongeveer 2,5 euro. We gaan het volgend jaar waarschijnlijk nog een keer proberen.

Barriere korrels (- -)

Hier kunnen we nog korter over zijn: NIET AAN BEGINNEN! Het ziet er vrij onschuldig uit, maar vergis je niet. Wij hebben het gekocht in Engeland. Was toen in de reclame dus we konden ons daaraan geen buil vallen. Dachten we… Tjonge jong, wat een troep wordt dat. Letterlijk. Dit lost dus wel op in de regen en dan wordt het een heel vieze papperige zooi die klonters gaat vormen en overal aan vast kleeft en je er niet meer afkrijgt. Het zou moeten vergaan in de grond, maar dat was bij ons zeker niet het geval. We hebben alle klonters er handmatig uit moeten scheppen. En het hielp ook nog eens voor geen meter. We hadden het idee dat de slakken er alleen maar makkelijker overheen gleden naar de plantjes. Dit is een absolute afrader.

Overig (-)

Andere middelen die vaak geadviseerd worden om slakken te bestrijden zijn koffiedik en eierschalen. Misschien hebben anderen er betere ervaringen mee, maar bij ons helpt het helemaal niets. Volgens ons doen ze er zelfs de radslag erover. Maar nogmaals, misschien hebben anderen er goede ervaring mee. Zijn natuurlijke en goedkope middelen, dus het kost weinig moeite om het eens te proberen.

Conclusie

Eigenlijk zijn er volgens ons geen middelen die op zichzelf voldoende zijn om het slakkenprobleem op te lossen of tegen te gaan. Een combinatie van middelen kan wel heel goed werken. Wij gebruiken eigenlijk altijd meer middelen tegelijkertijd. Over nematoden zijn wij niet enthousiast. Het lijkt daarmee niet minder te worden.

Wij vinden de beste oplossing: een combinatie van slakkenkraag + slakkenpreventiekorrels + een koolkraag of schapenwolpellets + slakkenkorrels op basis van ijzerfosfaat. Dan worden de planten het minst aangevreten.

Mocht je nog vragen hebben of zelf een goede oplossing hebben, laat het ons dan weten!