Tomaten kweektips

In dit artikel geven we een antwoorden op drie veelgestelde vragen en tips waarmee je bij het kweken van tomaten rekening kunt houden. Uiteraard gebaseerd op onze eigen kweekervaringen. Je vindt hier dus antwoord op de volgende vragen: waarom worden mijn tomaten niet rijp en rood, waarom zijn mijn tomatenplanten lang en dun en waarom scheuren mijn tomaten?

Wil je meer weten over het zaaien en kweken van tomaten? Kijk dan op de pagina “Tomaten zaaien en kweken“.

Waarom worden mijn tomaten niet rood en rijp?

Na eerst jaren probleemloos tomaten gekweekt te hebben, hebben we de laatste twee jaren last van een nieuw probleem. En dat is dat onze tomaten niet rood worden. We hadden veel vruchten, maar ze bleven maar groen. En wij waren niet de enige. Ook Monty Don – toch een autoriteit op tuingebied – had er in 2018 last van en ook bij Beechgrove Garden vertelde Jim dat de tomaten in zijn kas moeilijk rijpten. We vonden het nogal vreemd want hoe warmer en hoe meer zon, hoe beter toch? Nou, nee dus. Het is een wat technisch verhaal, maar we wagen toch een poging om het uit te leggen 🙂 .

Tomaten hebben als ze rijp zijn een mooie rode kleur. De rode kleur komt door het gas ethyleen. Dat ethyleen dat door de plant afgegeven wordt aan de vrucht, zorgt ervoor dat de tomaat mooi rood wordt. Maar voordat de tomaat ethyleen gaat aanmaken, moeten de vruchten eerst volgroeid zijn. Dat gebeurt doordat de tomatenplant de stoffen lycopeen en caroteen aanmaakt. Door deze twee stoffen wordt de tomaat een volwassen, volgroeide, groene vrucht. Pas als de vrucht volgroeid is, begint de plant met het aanmaken van ethyleen waardoor de tomaten rood verkleuren.

Als de temperatuur beneden de 10 graden of boven de 27-29 graden komt dan stopt de plant met het aanmaken van lycopeen en caroteen. De vrucht wordt dan niet volwassen. En zonder een volgroeide vrucht, zal de tomatenplant ook geen ethyleen aanmaken en de tomaat dus niet rood worden. Ook als het heel hard waait kan het zijn dat het gas dat door de plant wordt afgegeven niet de vruchten bereikt waardoor ze groen blijven. Maar dat lost zichzelf vaak wel op als het minder hard gaat waaien.

Bij hele warme zomers met temperaturen boven de 29 graden, blijven tomaten daarom groen en rijpen ze moeilijk of niet.

Kan ik tomaten zelf verder rijpen?

Ja, je kunt tomaten zelf verder rijpen. Je kunt ze bijvoorbeeld op de vensterbank leggen als het te koud is buiten. Ook kun je de tomaten in een papieren zak stoppen. Je kunt ook een banaan bij de tomaten leggen. Bananen geven ook ethyleen af waardoor het rijpingsproces versnelt.

Waarom worden mijn tomatenzaden lange, dunne tomatenplanten?

Soms kweek je met bloed, zweet en tranen een tomatenzaadje op tot een plantje om vervolgens te zien dat dit plantje steeds langer wordt met een hele dunne stam. Dit is makkelijk te verklaren: de plant krijgt te weinig licht. En omdat planten van nature naar het licht toe groeien, gaat het tomatenplantje heel hard groeien om maar bij het licht te komen. En doordat hij zo hard probeert te groeien, wordt de stam lang, dun en zoals wij het noemen – slungelig. Kan zelf zonder een stokje niet overeind blijven. Je ziet dit vaak als een kweekbak op de vensterbank staat. De plant krijgt (soms meer dan) voldoende warmte (mits de verwarming aan is) maar er komt zo vroeg in het jaar (februari/maart) nog te weinig licht binnen.

Gelukkig is daar iets aan te doen. Je kunt dit voorkomen door te zorgen dat de plant voldoende licht krijgt. Een ander raam waar meer licht binnenkomt, kan soms al het verschil uitmaken. Zoek dus de plek waar de plant het meeste (zon)licht krijgt.

Wat ook helpt is om groeilampen te gebruiken. Hiermee wordt het zonlicht nagebootst. Wij gaan zelf dit jaar experimenteren met de Geopod van Greenhouse Sensation. Het is geen goedkope aanschaf (hoewel, vergeleken met andere kweekbakken met groeilampen valt het nog mee, maar het blijft veel geld) maar hopelijk helpt het bij het kweken van sterke (tomaten)planten.

Overigens hebben we er zelf ook ervaring mee dat ondanks dat de plant een dunne, lange steel had, ze toch uitgroeide tot een redelijk gewone tomatenplant. Het is dus niet altijd hopeloos verloren. Maar meestal heeft de plant toch wel een achterstand wat je merkt in het aantal vruchten dat de plant geeft. Er lijkt net wat teveel energie te gaan zitten in het groeiherstel.

Binnen tomaten kweken is trouwens wel mogelijk. We hebben zelf in Canada in een B&B gelogeerd waar de eigenaresse in haar keuken een grote houten halve ton had staan met daarin verschillende tomatenplanten die vol met mooie, rode tomaten zat. Het kan dus wel!

Waarom scheuren mijn tomaten?

Dat tomaten scheuren komt meestal door een variatie in water en/of temperatuurverschillen en doet zich vooral voor als de tomaten gaan verkleuren. Als het bijvoorbeeld een periode 20 graden is met matig regen, daarna 30+ graden zonder regen en vervolgens weer 18 graden met relatief veel regen, dan kan het gebeuren dat de tomaat gaat inscheuren.

Dit kan verholpen worden door de plant regelmatig voeding te geven met kalium. Kalium (de “K” in N-P-K) zorgt voor stevige vruchten. Bijvoorbeeld tomatenmest. Wij hebben een voorkeur voor vloeibare tomatenmest, maar korrels kan ook.

Daarnaast helpt het om de tomaten zo regelmatig mogelijk water te geven zodat het vochtniveau zo gelijkmatig mogelijk blijft. De temperatuur regelen is lastiger. Zeker als je de tomaten buiten hebt staan. In de kas is het vaak wat beter te regelen, zowel temperatuur als het water geven.

Geadviseerd wordt om de tomaten eraf te halen en eventueel binnen te laten rijpen omdat de tomaat in de scheur bevattelijker is voor rotten. Je kunt de tomaat in principe nog gewoon eten. Of verwerken in bijvoorbeeld soep of pastasaus.